هتل گردي

باستان شناساني همچون «ژان ديولافوا» و «كلايس» در مورد اين قلعه تحقيقات گسترده‌اي را انجام داده‌اند. كلايس به وضوح به ابعاد بزرگ هتل آراد تهران اين قلعه اشاره كرده و گفته است كه ابعاد بزرگ آن با هيچكدام از قلعه‌هاي خشتي ديگر در دنيا قابل مقايسه نيست. عده‌اي نيز در مورد اين قلعه چنين ادعا كرده‌اند كه همان «دژ وارنا» در كتاب اوستا است. «اعتمادالسلطنه» در كتاب «مرآت البلدان» و «جرج كرزن»، سياستمدار و ايران شناس بريتانيايي در سفرنامه خود اين ادعا را مطرح كرده‌اند.قلعه ايرج طول و عرضي معادل با ۱۴۴۰ متر در ۱۲۸۰ متر هتل اراد تهران دارد كه از آن دژي عظيم و پر ابهت ساخته است و به عنوان بزرگترين قلعه خشتي نظامي در ايران و حتي جهان شناخته مي‌شود. ديوارهاي آن پهنايي بين ۱۷ تا ۲۲ متر دارند و بيشترين ارتفاع ديوار در بنا در گذشته ۲۵ متر بوده است ولي به دليل فرسايش ديوارها بر اثر عوامل طبيعي در طول ساليان هم‌اكنون حداكثر ارتفاع ديوار در قلعه به ۱۶ متر مي‌رسد. مصالح عمده به كار رفته در ساخت اين قلعه خشت و گل است.

قلعه‌هاي اسماعيلي كاركردهاي مختلفي داشتند كه از جمله آن‌ها مي‌توان به استفاده از قلعه براي زندان و ارگ حكومتي، خزانه دولتي، پناهگاه مخالفان و ياغيان، استفاده به‌عنوان پناهگاه مردمي در مقابله با دشمنان، تامين امنيت شهرها و جاده‌ها و براي دفاع از مرزها مورد استفاده قرار مي گرفتند. اگرچه قلعه كيقباد به‌عنوان يكي از قلاع رده پايين رزرو هتل حافظ تهران اسماعيليان محسوب مي‌شد و از قلاع اصلي آن‌ها نبود، اما تمامي كاركردهاي قلاع بزرگي چون قلعه الموت و قلعه قهستان و ديگر قلاع اصلي اسماعيليان در قالبي كوچك‌تر در اين قلعه و ديگر قلاع فرعي اسماعيليه نيز به كار برده شده بود. قرار گرفتن قلعه روي بلندي، مي‌تواند بهانه‌اي باشد براي علاقه‌مندان به كوهنوردي و صعود سبك در روزهاي پاييزي كه به اين قلعه بروند و از فضاي زيباي اطراف آن استفاده كنند. حدفاصل ديوار شرقي و غربي حدود ۱۰۰ متر و در وسط محوطه آثار يك حوض سنگي به چشم مي‌خورد كه به احتمال زياد براي جمع‌آوري آب باران و برف مورد مصرف بود.سفالينه‌هاي جمع‌آوري آب باران و برف مورد مصرف بود. سفالينه‌هاي جمع‌آوري شده از سطح تپه به قرن پنجم هجري قمري تعلق دارد. در مسير حركت به سمت قلعه كيقباد، نيم ساعت مانده به قلعه، مسيري سنگي قرار دارد كه عبور از آن كمي مشكل است. سال‌ها پيش از اين مسير مصالح ساختن قلعه را بالا برده و در قلعه كار كرده‌اند. قلعه كيقباد مكاني است كه علاقه‌مندان به تاريخ ميانه ايران و مشتاقان آثار معماري هتل آپادانا تهران اين دوره و طرفداران طبيعت و كوهنوردي را بيش از ديگران به خود جذب مي‌كند. قرار گرفتن قلعه روي ارتفاع و بلندي، سبب مي‌شود كه چشم‌انداز زيبا و جالبي را از بالاي آن مشاهده كرد.

قلعه كيقباد هرنج در فاصله ۳ كيلومتري شمال غربي روستاي هرنج طالقان بر فراز كوه قرار دارد و در ارتفاع ۲۹۰۰ متري از سطح دريا بر فراز كوه ساخته شده است. قلعه كيقباد مربوط به سده ۴و۵ هجري قمري است و در روستاي هرنج از شهرستان طالقان واقع شده است. اين اثر در تاريخ ۱۲ بهمن سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۰۸۰ به‌عنوان يكي از آثار تاريخي ايران به ثبت ملي رسيده است. سابقه ساخت قلعه كيقباد به دوره اسماعيليه مي‌رسد. اسماعيليه يا باطنيه فرقه‌اي از شيعه اماميه است. آن‌ها در ميان اهل سنت به «باطنيان» مشهور هستند و شيعه هفت امامي هتل مركزي ايران تهران نيز ناميده مي‌شوند. قلعه كيقباد هرنج يادگاري از دوره اسماعيليه است كه در طالقان برجاي مانده است. از اين قلعه تاكنون جز بقاياي ديوارهايي از ملات ساروج چيزي برجاي نمانده است. اسماعيليان قلعه‌هاي خود را با اهداف خاص مي‌ساختند. دژهاي اسماعيلي به آساني قابل دفاع نبودند، اما موقعيت سوق‌الجيشي داشتند. قلاع مذكور در مكان‌هاي دورافتاده برپا مي‌شدند تا از دشمنان فراواني كه دائما آن‌ها را مورد حمله قرار مي‌دادند، دور باشند و با اطمينان بتوانند مبارزات و حملات خود را سازمان‌دهي كنند. قلاع اسماعيليه از پشتيباني خوبي نسبت به هم در وقوع حملات دشمن (بر عليه حكومت عباسيان) برخوردار بودند و يك نظام ارتباطي كارآمد را داشتند. جمع‌آوري و ذخيره‌سازي آب در قلعه‌ها در هتل حافظ تهران راس امور قرار داشت. اسماعيليان اين مهم را در قلاع خود با شيوه‌هاي پيشرفته آب‌رساني مثل ايجاد آب‌انبار يا چاه در صخره‌ها حل مي‌كردند. قلعه كيقباد نيز اين خصوصيات را داشته است. مكان قلعه در جايي انتخاب شده بود كه از لحاظ آب‌رساني خودكفا بود. كشت غله به منظور تامين ذخيره غذايي در اطراف قلعه صورت مي‌گرفت.

قلعه ايرج در شمال شرقي وراين به شكل مستطيل در زمان حكومت ساسانيان با ارتفاع حدود ۱۵ متر و وسعت ۲۰۰ هكتار بنا شده است. اين قلعه از بزرگ‌ترين قلعه‌هاي تاريخي ايران و بي‌نظيرترين قلعه خشتي جهان محسوب مي‌شود. قلعه ايرج در چهار جهت، رزرو هتل بلور تهران چهار دروازه براي ورود و خروج دارد كه دروازه اصلي آن در بخش شمال شرقي واقع شده است. مصالح به كار رفته در اين بنا خشت و گل است و باتوجه به مساحت بالاي آن به عنوان بزرگ‌ترين قلعه دفاعي خشتي ايران شهرت دارد. درون ديوارهاي اين قلعه راهروهايي وجود دارد كه برجك‌هاي ديده‌باني را به هم وصل مي‌كرده است. در بيرون محوطه قلعه نيز سنگرهايي قرار دارد. در حال حاضر بناي اين قلعه به شدت آسيب ديده و تنها حصار آن با دروازه‌هايش برجاي مانده است. اين حصار داراي هتل پاسارگارد تهران ضخامتي بين ۱۷ تا ۲۲ متر و بيشترين ارتفاع آن ۱۶ متر است. نماي بيروني حصار در چهار طرف ۱۴۶ برج و نيم دايره اي دارد كه حد فاصل هر دو برج با چهار طاق‌نما تزئين شده كه اين طاق‌نما در بعضي قسمت‌ها به صورت دو طبقه است.