هتل گردي

برخي بر اين نظر هستند كه آتشكده بهرام گور به دست اسكندر ويران شده است. اگر ساخت آتشكده به دوره ساسانيان باز گردد، اسكندر پيش از ساسانيان به ايران حمله كرده است و نمي‌تواند آن را خراب كرده باشد. با اين نظريه مي‌توان گفت هتل قناري تهران شايد تپه ميل در زمان حمله اعراب به ايران خراب شده باشد. اما اگر قدمت اين آتشكده به پيش از دوره ساساني يعني زمان هخامنشيان برسد، مي‌توان نظريه حمله اسكندر را پذيرفت. در اين مورد اگر به منابع تاريخي رجوع كنيم، در تاريخ طبري آمده كه پيش از اين آتشكده، آتشكده ديگري در ايران وجود نداشته است. به اين مفهوم كه تپه ميل كهن‌ترين آتشكده در ايران است. وي در كتاب خود آورده كه يزدگرد پس از شكست در جلولا به ري آمده و آتش مقدس را از اين آتشكده به مرو برده است. از طرف ديگر مسعودي نيز در مروج‌الذهب ساخت آتشكده ري را به فريدون نسبت داده و آن را به پيش از زرتشت هتل قناري خيابان سميه مي‌رساند. مسعودي در كتاب خود آورده است كه اعراب با صلح وارد ري شدند و هيچ آسيبي به آتشكده وارد نكردند. اگر سخن مسعودي را بپذيريم، آتشكده بعد از حمله اعراب به ايران نيز سالم بوده است. بنابراين صحبت در مورد زمان دقيق ساخت آتشكده و خرابي آن، و ارائه يك نظر قطعي در اين مورد كار آساني نيست و تا به دست آمدن يك سند قطعي در اين مورد از طريق باستان‌شناسي، نمي‌توان هيچ‌يك از اين نظرات را به طور كامل رد يا تاييد كرد.

در شهر ري، آرامگاه و زيارتگاهي وجود دارد كه بر فراز يك كوه و نزديكي يك چشمه قرار گرفته است. اين آرامگاه كه شاخصه‌هاي معماري سنگي را در خود دارد، كه به زيارتگاه بي‌بي شهربانو شهرت يافته است. كتيبه موجود در اين زيارتگاه، و باور مردم شهر ري، اين مقبره از آن شهربانو همسر امام سوم شيعيان، حضرت حسين بن علي است. در اين هتل سعدي تهران زمينه داستاني تخيلي وجود دارد كه خلاصه آن چنين است: «در حادثه كربلا همسر امام حسين بر ذوالجناح سوار مي‌شود و به همراه امام حركت مي‌كند تا به محل مورد نظر مي‌رسد و چون در اين مكان، كوه در مقابل وي قرار مي گيرد پناهي را نمي‌بيند، ناخودآگاه نام كوه را به زبان مي‌آورد. به اين صورت در كوه شكافي شكل مي‌گيرد و شهربانو داخل كوه شده، كوه بسته مي‌شود».اين داستان در كتاب ابي‌مخنف نيز آمده است. محمدباقر بهبودي مصحح ناسخ التواريخ اين داستان را از اساس تخيلي و افسانه‌اي دانسته و انتساب آن را به بي‌بي شهربانو رد كرده و مزار را متعلق به يك دختر كدخدا و حدود ۳۰۰ سال پيش از زمان مولف، دانسته است.اگرچه در اين محل كتيبه‌اي وجود دارد و باور اكثر مردم بر اين است كه اين زيارتگاه مربوط به همسر امام سوم شيعيان است، اما بررسي‌هاي نويسنده و محقق معروف تاريخ، يعني مري بويس چيز ديگري را نشان مي‌دهد. نتيجه تحقيقات مري بويس روي اين آرامگاه در مجله بررسي‌هاي تاريخي منتشر شد و ايشان در اين تحقيقات خود، چنين نتيجه گرفتند كه معماري سنگي اين زيارتگاه بسيار قديمي‌تر از قرون اوليه اسلامي است و ساخت آن به دوره باستان و عهد ساسانيان مي‌رسد. رزرو هتل سعدي تهران معماري اين زيارتگاه از نظر خانم بويس كاملا شبيه به نيايش‌گاه‌هاي اناهيد بوده است. از اين‌رو وي نتيجه گرفته است كه عنوان «شهربانو» براي ايزدبانو اناهيد به كار رفته و در مفهوم اين بوده كه اناهيد بانوي اين شهر است. قرار گرفتن اين زيارتگاه در كنار چشمه آب و ذكر آن در برخي منابع باستاني را مري بويس دليل ديگري بر اين دانسته كه اصل بنا مربوط به ايزدبانو اناهيد الهه آب‌ها و باروري بوده است.

مسجد سپهسالار، نخستين و بزرگترين مسجد تهران محسوب مي‌شود. مسجد سپهسالار به همراه مدرسه سپهسالار در ضلع جنوب شرقي ميدان بهارستان، در كنار عمارت بهارستان قرار دارد. باني مسجد سپهسالار، ميرزا حسين خان سپهسالار قزويني، صدراعظم دوره ناصرالدين شاه قاجار است. سپهسالار ۲۰ سال از عمر خود را در خارج از ايران سپري كرده هتل شيان بود. وي ۱۲ سال از اين ۲۰ سال را در استانبول تركيه گذرانده و با مشروطه‌خواهي در اين كشور آشنايي كام داشت. سپهسالار در سال ۱۲۵۸ شروع به ساخت مسجد سپهسالار كرد، اما دو سال پس از آن درگذشت. پس از مرگش، برادرش يحيي‌خان مشيرالدوله آن را تكميل كرد. طراحي مسجد سپهسالار، بر اساس طرح و نقشه‌ي بناهاي شرقي اسلامي طراحي شده و آميزه‌اي از معماري مساجد ايراني و معماري مساجد استانبول است. مسجد سپهسالار اگرچه با معماري برخي مساجد استانبول تلفيق شده، اما از هر نظر تابع الگوهاي معماري سنتي ايران است.. مهندس طراح مسجد سپهسالار، اولين مهندس و معمار هتل شيان تهران تحصيل‌كرده ايراني با نام مهدي خان ممتحن‌الدوله شقاقي و معمار آن استاد حسن معمار قمي بوده است. مدت زمان ساخت بناي اصلي مسجد سپهسالار پنج سال به طول انجاميد.

سامانه اتوبوس تندرو در تهران، اولين بار در مسير آزادي - تهرانپارس در مرداد ۱۳۸۶ افتتاح و به تدريج كامل شد. در حال حاضر ۱۰ خط فعال رزرو هتل آپادانا تهران در اين سسيستم اتوبوسراني وجود دارد. اتوبوس‌هاي اين بخش داراي امكاناتي مانند «جي‌پي‌اس» و «سامانه موقعيت ياب جهاني» هستند. براي دريافت نقشه خطوط اتوبوس‌هاي تندرو روي اين لينك كليك كنيد. اولين خط از سامانه اتوبوس‌هاي تندرو در مسير پايانه آزادي به سمت چهارراه تهرانپارس افتتاح شد. اين مسير ۲۵ ايستگاه دارد و غرب به شمال شرق تهران را به هم متصل مي‌كند. اين مسير در حالت عادي ۴۵ دقيقه طول مي‌كشد. ترتيب ايستگاه‌هاي اين خط به اين شكل است: پايانه آزادي، آزادي، استاد معين، دانشگاه شريف، نواب غربي/شرقي، دكترقريب، ميدان انقلاب، دانشگاه تهران، هتل فرديس تهران چهارراه وليعصر(عج) غربي/شرقي، فردوسي غربي/شرقي، دروازه دولت، شريعتي، پل چوبي، ميدان امام حسين (ع)، منتظري، فتحنايي، فرودگاه، سبلان، وحيديه، پل نيروي هوايي، آيت غربي/شرقي، ابوريحان، خاقاني، داريوش و چهارراه تهران پارس.

قلعه‌هاي اسماعيلي كاركردهاي مختلفي داشتند كه از جمله آن‌ها مي‌توان به استفاده از قلعه براي زندان و ارگ حكومتي، خزانه دولتي، پناهگاه مخالفان و ياغيان، استفاده به‌عنوان پناهگاه مردمي در مقابله با دشمنان، تامين امنيت شهرها و جاده‌ها و براي دفاع از مرزها مورد استفاده قرار مي گرفتند. اگرچه قلعه كيقباد به‌عنوان يكي از قلاع رده پايين رزرو هتل حافظ تهران اسماعيليان محسوب مي‌شد و از قلاع اصلي آن‌ها نبود، اما تمامي كاركردهاي قلاع بزرگي چون قلعه الموت و قلعه قهستان و ديگر قلاع اصلي اسماعيليان در قالبي كوچك‌تر در اين قلعه و ديگر قلاع فرعي اسماعيليه نيز به كار برده شده بود. قرار گرفتن قلعه روي بلندي، مي‌تواند بهانه‌اي باشد براي علاقه‌مندان به كوهنوردي و صعود سبك در روزهاي پاييزي كه به اين قلعه بروند و از فضاي زيباي اطراف آن استفاده كنند. حدفاصل ديوار شرقي و غربي حدود ۱۰۰ متر و در وسط محوطه آثار يك حوض سنگي به چشم مي‌خورد كه به احتمال زياد براي جمع‌آوري آب باران و برف مورد مصرف بود.سفالينه‌هاي جمع‌آوري آب باران و برف مورد مصرف بود. سفالينه‌هاي جمع‌آوري شده از سطح تپه به قرن پنجم هجري قمري تعلق دارد. در مسير حركت به سمت قلعه كيقباد، نيم ساعت مانده به قلعه، مسيري سنگي قرار دارد كه عبور از آن كمي مشكل است. سال‌ها پيش از اين مسير مصالح ساختن قلعه را بالا برده و در قلعه كار كرده‌اند. قلعه كيقباد مكاني است كه علاقه‌مندان به تاريخ ميانه ايران و مشتاقان آثار معماري هتل آپادانا تهران اين دوره و طرفداران طبيعت و كوهنوردي را بيش از ديگران به خود جذب مي‌كند. قرار گرفتن قلعه روي ارتفاع و بلندي، سبب مي‌شود كه چشم‌انداز زيبا و جالبي را از بالاي آن مشاهده كرد.

قلعه كيقباد هرنج در فاصله ۳ كيلومتري شمال غربي روستاي هرنج طالقان بر فراز كوه قرار دارد و در ارتفاع ۲۹۰۰ متري از سطح دريا بر فراز كوه ساخته شده است. قلعه كيقباد مربوط به سده ۴و۵ هجري قمري است و در روستاي هرنج از شهرستان طالقان واقع شده است. اين اثر در تاريخ ۱۲ بهمن سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۰۸۰ به‌عنوان يكي از آثار تاريخي ايران به ثبت ملي رسيده است. سابقه ساخت قلعه كيقباد به دوره اسماعيليه مي‌رسد. اسماعيليه يا باطنيه فرقه‌اي از شيعه اماميه است. آن‌ها در ميان اهل سنت به «باطنيان» مشهور هستند و شيعه هفت امامي هتل مركزي ايران تهران نيز ناميده مي‌شوند. قلعه كيقباد هرنج يادگاري از دوره اسماعيليه است كه در طالقان برجاي مانده است. از اين قلعه تاكنون جز بقاياي ديوارهايي از ملات ساروج چيزي برجاي نمانده است. اسماعيليان قلعه‌هاي خود را با اهداف خاص مي‌ساختند. دژهاي اسماعيلي به آساني قابل دفاع نبودند، اما موقعيت سوق‌الجيشي داشتند. قلاع مذكور در مكان‌هاي دورافتاده برپا مي‌شدند تا از دشمنان فراواني كه دائما آن‌ها را مورد حمله قرار مي‌دادند، دور باشند و با اطمينان بتوانند مبارزات و حملات خود را سازمان‌دهي كنند. قلاع اسماعيليه از پشتيباني خوبي نسبت به هم در وقوع حملات دشمن (بر عليه حكومت عباسيان) برخوردار بودند و يك نظام ارتباطي كارآمد را داشتند. جمع‌آوري و ذخيره‌سازي آب در قلعه‌ها در هتل حافظ تهران راس امور قرار داشت. اسماعيليان اين مهم را در قلاع خود با شيوه‌هاي پيشرفته آب‌رساني مثل ايجاد آب‌انبار يا چاه در صخره‌ها حل مي‌كردند. قلعه كيقباد نيز اين خصوصيات را داشته است. مكان قلعه در جايي انتخاب شده بود كه از لحاظ آب‌رساني خودكفا بود. كشت غله به منظور تامين ذخيره غذايي در اطراف قلعه صورت مي‌گرفت.

آسياب آبي رباط كريم از نظر معماري و وسعت از بي‌نظيرترين آسياب‌هاي تهران است. فضاي داخل آسياب شامل دو اتاق يا انباري و درگاه ورودي هتل اورين با ديوارهاي آجري است. در گذشته آب شهري در زمين‌هاي منطقه وارد مجرايي با ارتفاع ۲۵ سانتي‌متر مي‌شد و به اين ترتيب، چرخ آسياب را به حركت در مي‌آورد. اين آسياب از آهك، گچ، آجر، ساروج و گل ساخته شده و قدمت آن به دوران قاجار مي‌رسد.پل بازارك روي رودخانه فصلي سياب در مسير راه ارتباطي رباط كريم به ساوه احداث شده است. اين پل به‌صورت سه چشمه طاق شامل يك دهانه بزرگ و دهانه كوچك‌تر در دو طرف طراحي شده است. اين پل در زمان قاجار بنا شده و در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است. اين پل در زمان جاري شدن آب رودخانه سياب، تنها راه ارتباطي بين كاروانسراي حاج كمال واقع در رباط كريم و قلعه سنگي در غرب و راه ارتباطي به ساوه بود.انبارهاي يخي براي تهيه هتل مركزي تهران يخ در فصول بهار و تابستان به‌صورت مخروطي شكل همانند يك كله قند از خشت و گل با ارتفاع ۷ تا ۶ متر ساخته شده است. در رباط كريم براي تامين يخ اين منطقه و كاروانيان ۳ انبار يخي در فواصل مختلف وجود داشت كه در اصطلاح محلي به يخچال معروف بودند. تا ۳۰ سال پيش از اين انبارها همچنان استفاده مي‌شده است. در دوران زنديه و قاجاريه ساخت اين انبارهاي يخي در ايران رواج يافت.

كاروانسراي سنگي، كهن‌ترين كاروانسراي فلات ايران در نزديكي رباط كريم است. ديوار ضخيم كاروانسراي رباط كريم ارتفاعي معادل دو برابر ارتفاع ساختمان‌هايي را دارد كه در داخل كاروانسرا قرار دارند. معماري اين كاروانسرا شبيه به معماري مسجد جامع ساوه است. تنها اختلاف مسجد جامع ساوه با كاروانسراي رباط كريم اين است كه در كاروانسراي سنگي فضاي خالي گوشه‌ها را با اتاق‌هاي گنبد داري پر كرده‌اند. اين كاروانسرا كه طرحي ساده دارد، شامل چندين اتاق است به درب‌هاي آن‌ها به سوي حياط مركزي گشوده مي‌شود. در سه طرف حياط مركزي رزرو هتل اليان تهران سه ايوان وجود دارد كه عرض اين ايوان‌ها حدود پنج متر است. در دوران صفوي تغييرات جزيي روي اين كاروانسرا انجام شده است.كاروانسراي حاج كمال از نوع دو ايواني و داراي فاهاي ورودي، حياط، اتاق‌هاي متعدد و اصطبل است. اين كاروانسرا در دوران فتحعلي شاه قاجار توسط فرد خيري به نام حاج كمال ساخته شده و براي استفاده مسافران وقف شده است و داراي دو كتيبه است كه روي يكي از آن‌ها تاريخ ۱۲۴۰ قمري و نام باني،‌ آقا كمال حك شده است. اين كاروانسرا به سبك دو ايواني ساخته شده و ورودي هتل تابان تهران آن از ايوان غربي است. از ايوان شرقي نيز به‌عنوان شاه نشين استفاده مي‌شد. كوره‌هاي ذوب فلز كشف شده در اين كاروانسرا گواه بر آن است كه به‌عنوان ضرابخانه نيز كاربري داشت. اين كاروانسرا در اداره كل ميراث فرهنگي استان تهران به ثبت رسيده است.

موزه هنرهاي ديني امام علي داراي ۴ طبقه است. . تاسيسات، نمازخانه، مخازن موزه و انبار‌ها در طبقه زيرين همكف قرار گرفته است. كافه گالري و واحد اداري موزه در طبقه همكف قرار دارد، هچنين اين طبقه داراي نمايشگاه‌هاي ادواري بوده كه به هتل مينا تهران ‌عنوان مثال، اصل پرده كعبه كه به ايران هديه داده شده در اين بخش به نمايش در آمده است. در طبقه اول تابلوهاي نقاشي معاصر و در طبقه دوم آثار خوشنويسي قرار دارد؛ سالن اجتماعات يا سرسراي نور نيز با ظرفيت حدود ۱۰۰ نفر پذيراي همايش‌هاي هنري، نشست‌هاي تخصصي، مراسم افتتاحيه و برنامه‌هاي مشابه است. ‌از ويژگي‌هاي موزه اختصاص ۱۴۰۰ متر فضا به گالري جهت برپايي نمايشگاه‌هاي هنرمندان و آثار شاخص هنري است. گالري‌هاي موزه در ۳ طبقه با گنجايش، ظرفيت، و معماري متفاوت براي آثار هنري طراحي شده است. اين نوع طراحي فضايي را فراهم مي‌آورد تا گالري‌ها هم به‌صورت نمايشگاه‌هاي يكپارچه و هم به‌صورت مستقل در هر طبقه براي هر كاربرد داشته باشد. باغ و عمارت سپهسالار به جهت معماري و زيبايي خاصي كه داشت، همواره مورد توجه دربار بوده و علاوه بر پذيرايي از ميهمانان داخلي، رزرو هتل مينا تهران از ميهمانان خارجي نيز در آنجا پذيرايي صورت مي‌گرفت. عمارت بهارستان تا انقلاب مشروطه و تشكيل مجلس شوراي ملي در اختيار دربار بود. هنگامي كه فرمان مشروطيت از طرف مظفرالدين شاه صادر شد، مورخان و منجمان و شاعران جمع شده و كلمه «عدل مظفر» را براي تاريخ تاسيس مجلس(۱۳۲۴.ق) تهيه كردند.

ساختمان كنوني بهارستان در منطقه‌اي قرار دارد كه حدود ۲۰۰ سال قبل، باغ‌هاي نگارستان، بهارستان و نظاميه در آنجا وجود داشته است. هتل ساسان تهران خيابان شريعتي باغ‌هاي اين مجموعه كه از دوره فتحعلي شاه باقي مانده‌اند، تحت تملك محمدحسن‌خان سردار ايرواني بود كه آن‌ها را به عليخان حاجب‌الدوله مقدم مراغه‌اي فروخت. عليخان اين باغ را گرو گذاشت و چون بدهي‌هاي خود را پرداخت نكرد، باغ به ميرزا‌ حسين‌خان قزويني (مشيرالدوله سپهسالار اعظم) فروخته شد. ساختماني را كه امروزه به‌عنوان ساختمان مشروطه (موزه مجلس) يا مجلس شوراي ملي مي‌شناسيم، در واقع كاخ ميرزا حسين‌خان سپهسالار بوده كه در سال ۱۲۹۵ هجري هتل اليان تهران قمري، توسط مهندس بنام ايراني ميرزا مهدي‌خان شقاقي ملقب به «ممتحن‌الدوله» و به دستور شخص سپهسالار، طراحي و ساخته شد.